سرخک به مرحله هشدار رسید
سرخک یک بیماری بسیار مسری است که سال‌ها در کشور به علت واکسیناسیون گسترده تا مرحله اعلام ریشه‌کنی پیش رفت. اما در سال‌های گذشته به دلیل بی‌توجهی به واکسیناسیون در دوره همه گیری کووید ۱۹ و نیز با افزایش ورود مهاجرین از کشورهای همسایه نگرانی‌ها در مورد افزایش موارد ابتلا به این بیماری بیشتر شد. در هفته‌های اخیر آمار ابتلا به این بیماری تنها در استان‌های مرزی بلکه در شهر تهران وزارت بهداشت را مجبور به اعلام وضعیت هشدار در بیمارستان‌ها نمود.
بیماری سرخک نه تنها در کمین کودکان است بلکه بزرگسالان را نیز تهدید می‌کند. با توجه به افزایش موارد ابتلا به این بیماری لازم است با افزایش آگاهی در مورد علائم، روش‌های انتقال و درمان آن می‌توانید از خود و کودکان‌تان در برابر عوارض آن محافظت کنید. به همین دلیل در این مطلب سایت طب کار سلامت سام پارس در این خصوص توضیحات کاملی ارائه نمودیم.
بیماری سرخک
سرخک یکی از مسری ترین بیماری های عفونی در جهان است. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی حدود 10% کل مرگ و میر قابل پیشگیری کودکان زیر 5 سال در جهان به علت سرخک است. طبق این گزارش سرخک سالیانه 200 هزار کودک را به کام مرگ می کشد. از سال 1383 برنامه واکسیناسیون کشوری علیه این بیماری به صورت گسترده اجرا شد. به نظر می رسد که بهبود پوشش جاری واکسیناسیون علیه سرخک- سرخجه، باعث کاهش موارد ابتلا به سرخک و در نتیجه کاهش موارد مرگ ناشی از این بیماری مسری شده است.
بیمارى سرخک یک بیمارى حاد بوده که توسط ویروسى از نوع موربیلى ویروس (از خانواده پارامیکسو ویروس) ایجاد می‌گردد و انسان تنها مخزن آن است.
راه‌های انتقال و علائم سرخک چیست؟
انتقال بیمارى بصورت اولیه از فرد به فرد از طریق ذرات آئروسل (آئروسل به معنای ذرات ریز مایع یا جامد معلق در هوا مانند آلودگی‌های هوا شامل گرد و خاک، دوده و ذرات جامد معلق و مه است. قطر این ذرات به اندازه یک صدم تا بیست میکرون است.) و یا بوسیله تماس مستقیم با ترشحات بینى و گلوى فرد بیمار صورت مى پذیرد. افراد مبتلا به بیمارى از سه روز قبل از شروع علائم تا 4 روز بعد از شروع بثورات جلدی ( راش پوستی) آلوده کننده هستند. در مناطقى با آب و هواى گرمسیرى ، بسیارى از موارد سرخک در طى فصل خشک رخ مى دهد در حالى که در مناطق با آب و هواى معتدله اوج بروز بیمارى در اواخر زمستان و اوایل بهار رخ مى دهد.
بعد از دوره کمون که به صورت معمول حدود 8 الی 15 روز متغییر است، نشانه‌های اولیه شامل تب، خستگى، سرفه، آب ریزش از بینى، سرفه و التهاب ملتحمه در افراد فاقد ایمنى به بیمارى (معمولا افراد واکسینه نشده) ظاهر مى گردد. نقاط کوپلیک (پاپول‌های خاکستری سفید روی پس‌زمینه قرمز) ممکن است در مخاط داخل دهان به فاصله کوتاهى پس از شروع راش پوستی ظاهر شده و یک تا دو روز بعد از شروع راش باقی بماند. در طی 2 تا 4 روز بعد از بروز نشانه‌های اولیه سرخک، راش جلدی ایجاد شده و نقاط قرمز یا راش ماکولوپاپولر در پشت گوش ها و صورت، همراه با تب بالا ظاهر می شود سپس به اندام های بدن منتشر می‌شود.
عوارض این بیماری چیست؟
یکی از شایع ترین عوارض سرخک، عفونت باکتریایی گوش است، این بیماری ممکن است منجر به التهاب حنجره یا التهاب دیواره های داخلی که مجاری اصلی ریه را می پوشانند، شود. پنومونی نیز از عوارض رایج سرخک است. افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به خطر افتاده می‌توانند مبتلا به نوع خاص و خطرناکی از پنومونی شوند که گاهی کشنده است.
از عوارض نادر بیماری سرخک که از هر هزار نفر یک نفر را درگیر می‌کند، عفونت و التهاب مغز است که به صورت کاهش هوشیاری و تشنج خود را نشان می‌دهد. عارضه نادر بیماری سرخک که بعد از ۱۰ الی ۱۵ سال بروز می‌کند، ورم مغز و از بین رفتن سلول‌های مغزی است که باعث اختلال توجه در فرد می‌شود.
چه افرادی در معرض خطر ابتلا به عوارض این بیماری هستند؟
افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری شدید و عوارض ناشی از سرخک قرار دارند عبارت‌اند از:
– نوزادان و کودکان زیر ۵ سال
– زنان باردار
– افراد مبتلا ضعف سیستم ایمنی بدن، از جمله مبتلایان به بیماری لوسمی و عفونت HIV
واکسیناسیون علیه سرخک
واکسن سرخک در کشور ما در قالب واکسن سه‌گانه MMR که واکسن ترکیبی علیه بیماری‌های سرخک، سرخجه و اوریون است، استفاده می‌شود. این واکسن در دو نوبت در سن ۱۲ و ۱۸ ماهگی به کودکان تزریق می‌شود. در صورتی‌که به دلیل همه گیری کرونا طی ۲ سال اخیر یا به دلایل دیگر، این گروه سنی واکسن را دریافت نکرده باشند که با توجه به اینکه در معرض شیوع بالای سرخک قرار دارند، باید واکسینه شوند. در صورت داشتن علائم بیماری سرخک، بلافاصله به نزدیک‌ترین مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه نمایید.
عوارض جدی سرخک:
عوارض جدی سرخک می تواند منجر به مرگ شود، به ویژه در کودکان زیر یک سال و بزرگسالان بالای 20 سال.
- عفونت گوش: عفونت گوش میانی یکی از شایع ترین عوارض سرخک است. عفونت گوش میانی می تواند باعث درد، تب و کاهش شنوایی شود.
- برونشیت: برونشیت التهاب نایژه ها است. برونشیت می تواند باعث سرفه، تنگی نفس و درد قفسه سینه شود.
- پنومونی: پنومونی التهاب ریه ها است. پنومونی می تواند باعث تب، سرفه، تنگی نفس و درد قفسه سینه شود.
- آنسفالیت: آنسفالیت التهاب مغز است. آنسفالیت می تواند باعث سردرد، تب، تشنج، گیجی و مشکلات بینایی شود. در موارد شدید، آنسفالیت می تواند منجر به مرگ شود.
- مرگ: سرخک می تواند منجر به مرگ شود، به ویژه در کودکان زیر یک سال و بزرگسالان بالای 20 سال.
سرخک
درمان سرخک:
درمان معمولاً شامل استراحت و مصرف مایعات فراوان است. داروهای ضد ویروسی می توانند برای کاهش شدت علائم استفاده شوند، اما باید در اسرع وقت پس از شروع علائم مصرف شوند.درمان سرخک معمولاً شامل استراحت و مصرف مایعات فراوان است. این اقدامات به بدن کمک می کند تا با عفونت مبارزه کند و از کم آبی جلوگیری کند.داروهای ضد ویروسی می توانند برای کاهش شدت علائم سرخک استفاده شوند. این داروها باید در اسرع وقت پس از شروع علائم مصرف شوند تا موثر باشند.
پیشگیری از سرخک:
واکسن سرخک یکی از موثرترین راه های پیشگیری از این بیماری است. واکسن سرخک معمولاً به عنوان بخشی از واکسن MMR (مخملک، سرخک و سرخجه) داده می شود. واکسن MMR باید در سن 12 تا 15 ماهگی و مجدداً در سن 4 تا 6 سالگی تزریق شود.
کنترل سرخک:
واکسیناسیون گسترده یکی از عوامل اصلی در کاهش شیوع سرخک در سراسر جهان بوده است. با این حال، سرخک هنوز یک بیماری شایع در برخی از مناطق جهان است. در صورت شیوع سرخک، مقامات بهداشت عمومی ممکن است اقداماتی مانند قرنطینه و واکسیناسیون اضطراری را برای کنترل شیوع بیماری انجام دهند.
چگونه از سرخک پیشگیری کنیم؟
بهترین راه برای پیشگیری از سرخک واکسیناسیون است. واکسن سرخک معمولاً به عنوان بخشی از واکسن MMR (مخملک، سرخک و سرخجه) داده می شود. واکسن MMR باید در سن 12 تا 15 ماهگی و مجدداً در سن 4 تا 6 سالگی تزریق شود.
اگر شما یا فرزندتان در معرض سرخک قرار گرفته اید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است داروهای ضد ویروسی را برای کاهش شدت علائم تجویز کند.
عواملی که باعث تحریک بیماری سرخک می شود؟
- مواد شیمیایی: مواد شیمیایی مانند صابون، شامپو، نرم کننده ها، محصولات آرایشی و داروهای موضعی می توانند باعث تحریک پوست سرخکی ها شوند.
- مواد غذایی: برخی از غذاها مانند مرکبات، گوجه فرنگی، توت فرنگی و شکلات می توانند باعث تحریک پوست سرخکی ها شوند.
- حشرات: نیش حشرات، مانند نیش پشه یا زنبور، می تواند باعث تحریک پوست سرخکی ها شود.
- عفونت ها: عفونت های پوستی، مانند عفونت های قارچی یا باکتریایی، می توانند باعث تحریک پوست سرخکی ها شوند.
اگر متوجه شدید که بیمار شما دچار تحریک پوست شده است، مهم است که علت آن را تعیین کنید و اقدامات لازم را برای درمان آن انجام دهید.
سرخک
بخش پایانی
سرخک یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که می تواند عوارض جدی ایجاد کند.بهترین راه برای پیشگیری از سرخک واکسیناسیون است.واکسن MMR یکی از ایمن ترین و موثرترین واکسن هایی است که در دسترس است.اگر شما یا فرزندتان علائم سرخک دارید، از تماس با دیگران خودداری کنید.دست های خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید.از حوله و ظروف جداگانه با افراد مبتلا به سرخک استفاده کنید.
