روز جهانی بدون دخانیات
دخانیات و مصرف آن امروزه یکی از علل ابتلا به بسیاری بیماری ها و نیز مرگ و میر به شمار می رود. به بهانه روز جهانی دخانیات در این مطلب به این مسئله مهم می پردازیم.
بیماری های ناشی از مصرف دخانیات
مطالعات بزرگ اپیدمیولوژیک در سرتاسر جهان نشان میدهد که بروز بیماری های قلبی عروقی، بیماری های تنفسی،سکته مغزی و سرطان ها (سرطان مثانه، کلیه، حنجره، مری، سینوس ها) با مصرف دخانیات و سیگار ار تباط مستقیم دارند. کشیدن سیگار عامل اصلی 90 درصد از سرطان های ریه می باشد. مصرف سیگار با کمردرد، کاهش شنوایی، اختلال در سلامت پوست (پیری زودرس) و ژنژیویت لثه(التهاب لثه) ، از دست دادن دندان ها، اثر بر روی ارگان های تولید مثل و ناتوانی جنسی و تولید نوزاد نارس ارتباط دارد.
براساس برآورده های سازمان بهداشت جهانی در سال 2030 تعداد مرگ ناشی از مصرف سیگار به فراتر از 10 میلیون نفر می رسد. با توجه به تحقیقاتی که در کشورمان ایران انجام شده، نشان می دهد که میزان شیوع مصرف سیگار 15.3 درصد بوده و بیشترین فراوانی مصرف سیگار در گروهای سنی 64-35 سال می باشد و مصرف آن در مردان بیشتر از زنان می باشد.
یکی از مهم ترین بیماری های که در ارتباط با مصرف دخانیات وسیگار ایجاد میشودCOPD (بیماری های انسدادی مزمن ریوی) می باشد.COPD شامل آمفیزیم ریه، برونشیت مزمن و یا ترکیبی از هر دو بیماری می باشد.سیگار کشیدن با اختلال حرکت مژک های تنفسی جریان هوا را مسدود کرده و باعث کاهش تبادل گازی و کاهش ظرفیت ریوی میشود. علائم بالینی COPD شامل سرفه، تولید خلط و تنگی تنفس می باشد.
در راستای خطرات و موارد بیماری زایی مصرف سیگار در جهت مبارزه با مصرف دخانیات برای اولین بار در سال 1988 توسط هیات مقننه سازمان بهداشت جهانی روز جهانی بدن دخانیات تصویب گردید و به موجب این مصوبه در سرتاسر جهان روز سی و یکم ماه مه مصادف با 10 خرداد ماه هر سال به عنوان روز جهانی بدون دخانیات نامگذاری گردید و به زیان های ناشی از استعمال دخانیات و راهکارهای در جهت کاهش مصرف آن ها تاکید می شود.
شعار سازمان جهانی بهداشت در سال 2021 با عنوان ((تعهد برای ترک دخانیات)) اعلام شده است.
مرکز تخصصی طب کار سلامت سام پارس آماده ارائه خدمات طب کار به سازمان ها، ارگان ها و مراکز درمانی می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص معاینات طب کار با ما تماس بگیرید.
زهرا غلامی کارشناس بهداشت حرفه ای مرکز تخصصی طب کار سلامت سام پارس
مصرف دخانیات و اثرات آن بر سلامت روان انسان
مصرف دخانیات از جمله مسائلی است که در جوامع مختلف به عنوان یک چالش سلامت مطرح میشود. این موضوع از زوایای مختلفی بررسی شده و اثرات آن بر سلامت فردی، اجتماعی و روانی مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، به بررسی اثر مصرف دخانیات بر سلامت روان انسان میپردازیم.
دخانیات شامل سیگار، سیگارهای الکترونیکی، نیکوتینهای جایگزین و دیگر محصولات تنباکویی است که در سطح جهانی مورد استفاده قرار میگیرد. این محصولات حاوی مواد شیمیایی مضری هستند که تأثیرات جدی بر سلامت روان انسان دارند.
مصرف دخانیات میتواند منجر به ایجاد اختلالات روانی و افزایش خطر ابتلا به بیماریهای روانی و اعتیاد شود. افراد مصرف کننده دخانیات در معرض خطر بیشتری برای افسردگی، اضطراب، و اختلالات خواب قرار دارند. همچنین، این مواد میتوانند تأثیرات منفی بر روابط اجتماعی و خانوادگی فرد داشته باشند و باعث ایجاد انزوا و اختلالات در روابط شود.
مصرف دخانیات به طور مستمر میتواند به اعتیاد منجر شود و فراروی کنترل قرار گیرد. این اعتیاد میتواند به مشکلات جدی روانی و فیزیکی منجر شود که تأثیر عمیقی بر کیفیت زندگی فرد دارد و ممکن است با کاهش اعتماد به نفس و از دست دادن اراده زندگی همراه باشد.
برای مدیریت و کاهش مصرف دخانیات، آگاهی از خطرات آن و ارائه راهکارهای موثری از جمله اقدامات مهم است. آموزشهای بهداشتی، مشاورههای روانشناختی، و استفاده از روشهای جایگزین برای کمک به ترک اعتیاد میتواند در این زمینه موثر باشد.
در نتیجه، مصرف دخانیات به عنوان یکی از مسائل مهم سلامت روان انسان مورد توجه قرار گرفته است. ضرورت توجه به این موضوع، آگاهیبخشی، و ارتقای سطح اطلاعات عمومی درباره خطرات مصرف دخانیات امری ضروری است که میتواند به بهبود وضعیت سلامت روان افراد و جوامع کمک کند.
بلیغات دخانیات به عنوان یکی از ابزارهای ارتباطی و تبلیغاتی، نقش بسیار مهمی در شکلدهی به نگرشها، اعمال و رفتارهای افراد نسبت به مصرف محصولات تنباکویی ایفا میکند. این تبلیغات که گاهی با استفاده از روشهای گوناگون و جذابیتهای بصری و صوتی، به هدف جلب توجه و ترویج مصرف دخانیات انجام میشوند، تأثیرات عمیقی بر جوامع و فرهنگ مصرف دارند. در این مقاله به بررسی تأثیرات تبلیغات دخانیات بر رفتارهای مصرف در جامعه خواهیم پرداخت.
تبلیغات دخانیات و اثرات آن
- جلب توجه و ترویج مصرف: تبلیغات دخانیات اغلب با استفاده از تصاویر جذاب، سخنرانیهای مشهور، و ارائه پیامهای جذاب، به افراد پیام میدهند که مصرف دخانیات میتواند زندگی آنها را بهبود بخشد یا آنها را با شجاعت و جذابیت همراه کند.
- تأثیر روانی و انگیزشی: تبلیغات دخانیات معمولاً با استفاده از تصاویر و ویدئوهایی که احساسات و انگیزههای مختلف را به وجود میآورند، تأثیرات روانی و انگیزشی زیادی بر رفتارهای مصرف دارند.
- ترویج سبک زندگی دخترانه و مردانه: برخی تبلیغات دخانیات با ارتباط دادن مصرف دخانیات به جذابیت جنسی، موفقیت، و استقلال، سبک زندگی دخترانه و مردانه خاصی را ترویج میکنند که ممکن است بر رفتارهای مصرف تأثیرگذار باشد.
- نادیده گرفتن خطرات و عوارض: بسیاری از تبلیغات دخانیات به طور مستقیم یا غیرمستقیم از خطرات و عوارض مصرف دخانیات چشمپوشی میکنند و به جای آن، تصاویری از لذت و خوشبختی پس از مصرف نشان میدهند.
دلایل اعتیاد جوانان به دخانیات
- فرصتها و دسترسی آسان: دخانیات به طور گسترده در جوامع مختلف در دسترس است و افراد جوان به راحتی میتوانند به آن دسترسی پیدا کنند، چه از طریق فروشگاهها، چه از طریق دوستان یا همکاران.
- فرهنگ مصرف دخانیات: در برخی جوامع، مصرف دخانیات به عنوان یک نشانه از بلوغ، استقلال و جذابیت مورد ترویج قرار میگیرد که میتواند جوانان را به مصرف آن ترغیب کند.
- تبلیغات موثر: شرکتهای تولید کننده دخانیات از تبلیغات جذاب و موثر برای جلب توجه جوانان بهره میبرند که میتواند تأثیرات منفی بر رفتار مصرفی آنها داشته باشد.
- فشارهای اجتماعی: برخی از جوانان ممکن است تحت فشارهای اجتماعی قرار گیرند که مصرف دخانیات را به عنوان یک راه برای تطبیق با گروه یا پذیرش اجتماعی مشاهده کنند.
- فرهنگ محلی: در برخی فرهنگها، مصرف دخانیات به عنوان بخشی از فرهنگ محلی و زندگی روزمره معرفی میشود که میتواند جوانان را به مصرف آن ترغیب کند.
- عدم آگاهی از خطرات: بسیاری از جوانان علم کافی درباره خطرات و عوارض منفی مصرف دخانیات ندارند و به همین دلیل ممکن است به طور غیرآگاه به مصرف آن روی بیاورند.
- جذابیت و اثرگذاری مواد مخدر: مواد مخدر موجود در دخانیات، میتوانند به دلیل تأثیرات روانی مثبتی که دارند، برخی افراد را به مصرف مداوم آن ترغیب کنند.
با توجه به این دلایل، اعتیاد به دخانیات در بین جوانان گسترش یافته است و مدیریت و کنترل این مسئله نیازمند تلاشهای جدی و برنامهریزیهای مؤثر از سوی جوامع و نهادهای مربوطه است.
تبلیغات دخانیات، به عنوان یکی از مهمترین عوامل شکلدهنده رفتارهای مصرف در جامعه، تأثیرات بسیاری بر رفتارها، اعتقادات، و نگرشهای افراد دارد. این تبلیغات ممکن است به عنوان یکی از عوامل اصلی ترویج و گسترش مصرف دخانیات در جامعه مؤثر باشند.
بنابراین، آگاهی از تأثیرات منفی تبلیغات دخانیات و اقداماتی جهت کاهش تأثیر این تبلیغات بر رفتارهای مصرف در جامعه بسیار ضروری است.