انجام معاینات سلامت شغلی در مراکز طب کار
سلامت شغلی یکی از مهم ترین مواردی است که باید در مشاغل مختلف به آن توجه نمود. افراد بزرگسال در طول زندگی بخش زیادی از ساعات خود را در محیط های شغلی می گذرانند. بنابراین شناسایی عوامل زیان آور شغلی و عوامل موجود در محیط کار و برطرف کردن آن ها عملکرد افراد را بهبود می بخشد. مراکز طب کار انجام معاینات سلامت شغلی را برعهده دارند. اما این معاینات شغلی چگونه صورت می گیرد؟ در این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد.
مراحل انجام معاینات سلامت شغلی در مراکز طب کار
در فرآیند انجام معاینات سلامت شغلی در ابتدا پس از بررسی محیط های شغلی و ارزیابی ریسک وخطرات ناشی از شغل که براساس گزارش مواجهات شغلی توسط کارشناس بهداشت حرفه ای براساس نمونه گیریهای انجام شده توسط دستگاههای مخصوص نمونه گیری صورت میگیرد.
در مرحله بعدی معاینات سلامت شغلی پزشک متخصص طب کار یا پزشک عمومی دوره دیده طب کاربه گرفتن شرح حال وانجام معاینه فیزیکی کارگر براساس چک لیست اقدام نموده و براساس علائم و نشانه های پزشکی می پردازد. سپس آزمایشات طبی شامل نمونه برداری از خون، ادرار، مدفوع و هوای تنفسی (براساس مواجهات شغلی وشرح حال ومعاینات فیزیکی پزشک) ازکارگرانجام و نمونه هابه ازمایشگاه تشخیص طبی بارعایت اصول استاندارد ارسال میگردد.
پزشک متخصص طب کار در معاینات سلامت شغلی غالبا به بررسی اختصاصی دستگاه های حسی از جمله بینایی و شنوایی به ترتیب با کمک اپتومتریست (بینایی سنجی) و ادیولوژیست (شنوایی سنجی) میپردازد واستانه بینایی وشنوایی فردشاغل راکه ازحواس اصلی مرتبط با کار است را مورد بررسی قرارمیدهد.
در مواردی که فرد شاغل در معرض آلاینده های تنفسی همچون گردوغبار و مواد آلرژن و مواد تحریک کننده دستگاه تنفسی قراردارد انجام اسپیرومتری (تست ارزیابی سیستم ریوی) اهمیت ویژه پیدا میکند و طی ان تاثیر مواجهات تنفسی درعملکرد ریه ها مورد بررسی و تحقیق قرار میگیرد.
علاوه براین مراحل گاه در معاینات سلامت شغلی ممکن است پزشک طب کار تست های پوستی برای بررسی آلرژن های پوستی یا Patch Test درکارگران با مواجهات عوامل آسیب‌رسان به پوست را درخواست نماید یا در مواردی نوارقلب یا ECG برای کسانی که درخطر بیماری های قلبی عروقی هستند درخواست میگردد.
آیا وجود موادی مثل سرب در این معاینات مشخص می شود؟
جستجوی عوامل زیان اور به طور اختصاصی در بدن کارگر مثلا جستجوی سرب، جیوه، کادمیوم، بنزن، تولوئن و…. ازدیگر آزمایش هایی است که بطور خاص درخواست میگردد. البته برای تشخیص برخی از بیماری ها ممکن است سونوگرافی احشاء و رادیوگرافی و سی تی اسکن (عکسبرداری) از استخوان اندام ها و ستون مهره ها و حتی MRI وPET Scan و نوارعصب عضله برای سلامت نسوج نرم و بافت عصبی مورد درخواست قرارگیرد.
در نهایت متخصص طب کار پس از بررسی مدارک پزشکی و آزمایشگاهی کارگر نظریه نهایی از جهت وضعیت سلامت شغلی کارگر و متناسب بودن سلامتی وی با شرایط شغلی را مشخص نموده و مناسب بودن یا نامناسب بودن شغل را باتوجه به مختصات سلامتی شاغل اعلام مینماید.
البته پس از معاینات سلامت شغلی در موارد نادری با توصیه های خاصی که گاه جنبه الزام آور برای کارفرما دارد فعالیت شغلی کارگر را منوط به شرایط خاصی میکند که در صورت عدم رعایت آانها جنبه مسئولیت حقوقی برای کارفرما بدنبال خواهد داشت.
