فرسودگی شغلی یک تهدید برای سلامت شاغلین
فرسودگی شغلی سلامت جسم و روان بسیاری از کارمندان، کارگران و سایر مشاغل را تهدید می‌کند. گاهی اوقات آدمی بر اثر فشار کاری زیاد دچار احساس خستگی شدید، سرخوردگی، درماندگی، استرس و… می‌شود. حالتی که انسان را از همه چیز حتی زنده بودن، بیزار می‌کند.
احساس می کنم که از نظر عاطفی از کارم خسته شده ام. احساس می کنم که در پایان کار روزانه از کار افتاده شده ام. صبح که از خواب بر می خیزم از اینکه مجبورم روز دیگری کار کنم احساس خستگی شدید می کنم. احساس می کنم سر و کار داشتن با مراجعان در تمام روز بر من فشار می آورد. اگر این جملات و موارد مشابه احساسات شما را بیان می‌کند، در چنین شرایطی نه تنها شغل بلکه روابط و سلامتی شما در معرض خطر است.
فرسودگی شغلی چیست؟
این اتفاق برای هر کسی در یک مقطع یا زمان دیگری رخ می دهد. زندگی بسیاری از ما در کار کردن، کمک به دیگران یا مراقبت از خانواده هایمان خلاصه می‌شود گاهی اوقات بیش از حد مشغول می شویم و فراموش می کنیم که یک قدم به عقب برداریم و استراحت کنیم. در آن زمان ممکن است فرسودگی شغلی رخ دهد.
فرسودگی شغلی نوعی فرسودگی ناشی از احساس غرق شدن مداوم است. این نتیجه استرس بیش از حد و طولانی مدت احساسی، جسمی و روانی است . در بسیاری از موارد این مشکل به شغل فرد مربوط می شود. فرسودگی زمانی اتفاق می افتد که شما غرق شده اید، از نظر عاطفی تخلیه می شوید و نمی توانید از عهده خواسته های بی وقفه زندگی برآیید.
این وضعیت از نظر پزشکی تشخیص داده نشده است. اما اگر آن را نپذیرید یا آن را درمان نکنید، می تواند بر سلامت جسمی و روانی شما تأثیر بگذارد. فرسودگی شغلی بهره‌وری شما را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد. انرژی شما را کاهش می دهد و باعث می شود احساس ناامیدی، بدبینی و کینه توزی کنید. اثرات فرسودگی شغلی می تواند به خانه، کار و زندگی اجتماعی شما آسیب برساند. این مسئله در طولانی مدت می تواند سیستم ایمنی شما را تحت تاثیر قرار دهد و شما را در برابر بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا آسیب پذیرتر کند .
علل و انواع فرسودگی شغلی چیست؟
دلایل اصلی فرسودگی شغلی عبارتند از:
– حجم کاری غیرقابل مدیریت
– رفتار ناعادلانه در محل کار
– مسئولیت های کاری گیج کننده
– عدم ارتباط یا حمایت مدیران
به طور کلی این مشکل به سه بخش مهم تقسیم می‌شود:
– فرسودگی زیاد: این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که شما سخت‌تر و سخت‌تر کار می‌کنید و در جستجوی موفقیت دیوانه‌وار هستید. اگر در این مرحله از زندگی قرار دارید، ممکن است بخواهید سلامت و زندگی شخصی خود را به خطر بیندازید تا در شغل خود احساس موفقیت کنید.
– فرسودگی شغلی کم چالش: این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که شما در شغل خود احساس نارضایتی و بی‌حوصلگی می‌کنید. شاید شغل شما فرصت های یادگیری را فراهم نمی کند یا جایی برای رشد حرفه ای ندارد. در این مرحله ممکن است از شغل خود فاصله بگیرید، بدبین شوید و از مسئولیت دوری کنید.
– فرسودگی شدید: این زمانی اتفاق می افتد که در محل کار احساس درماندگی می کنید. اگر همه چیز درست پیش نمی رود، ممکن است فکر کنید که ناتوان هستید یا قادر به انجام مسئولیت های خود نیستید. چنین فرسودگی شغلی می‌تواند ارتباط نزدیکی با سندرم ایمپاستر داشته باشد، یک الگوی روان‌شناختی که در آن به مهارت‌ها، استعدادها یا دستاوردهای خود شک دارید.
نشانه های فرسودگی شغلی
فرسودگی فورا اتفاق نمی افتد. بلکه بروز این مشکل یک فرآیند تدریجی است که با عوامل استرس زا از شغل شما ایجاد می شود. علائم و نشانه ها در ابتدا می توانند ظریف باشند. اما هرچه بیشتر مورد توجه قرار نگیرد، بدتر می‌شوند، که می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود.
بسیاری از علائم فرسودگی شغلی می توانند مانند علائم استرس باشند، اما سه راه برای افتراق آنها وجود دارد:
– احساس خستگی یا فرسودگی: ممکن است احساس خستگی کنید و از نظر عاطفی قادر به رویارویی با مشکلات اطراف خود، چه حرفه ای و چه شخصی نباشید. ممکن است خستگی مفرط و احساسات ناخوشنایندی را تجربه کنید و بدون انرژی باقی بمانید. این علائم می توانند خود را در درد فیزیکی، مشکلات معده یا روده نشان دهند.
– بدون اشتیاق و دارای احساس منفی نسبت به شغل خود: مراقب علائم بدبینی و ناامیدی نسبت به کار و همکاران باشید. ممکن است از نظر عاطفی از خود فاصله بگیرید و نسبت به کار و محیط خود احساس ناخوشایندی داشته باشید.
– ناتوانی در انجام کار و اختلال در عملکرد: این مسئله می تواند در محل کار، خانه یا هنگام مراقبت از اعضای خانواده اتفاق بیفتد زیرا برای کارهای روزمره انرژی ندارید. فرسودگی شغلی تمرکز، توان رسیدگی به مسئولیت ها یا خلاق بودن را کاهش می‌دهد.
چگونه با این مشکل مقابله کنیم؟
فرسودگی شغلی در طول زمان ایجاد می شود. این مسئله ناشی از استرس در محل کار یا سایر بخش‌های زندگی شماست و مدیریت شغل و سایر مسئولیت‌ها را دشوار می‌کند. هنگامی که علائم فرسودگی شغلی خود را شناسایی کردید، راه هایی برای جلوگیری از خرابی وجود دارد. برخی از این راهکارها عبارتند از:
– با مافوق خود صحبت کنید: اگر در محیطی هستید که این امکان وجود دارد، سعی کنید احساس خود را توضیح دهید و در مورد حجم کاری قابل کنترل تر صحبت کنید. ارتباط برای ایجاد یک محیط کار سالم مهم است.
– به اندازه کافی خوابیدن: خواب برای سلامت جسمی و روانی بسیار حیاتی است. اگر به دلیل نگرانی در مورد شغل خود به اندازه کافی استراحت نمی کنید، احتمالاً به فرسودگی شغلی دچار خواهید شد. خواب کافی را در اولویت قرار دهید.
– یک فعالیت آرامش بخش را امتحان کنید: یوگا ، مدیتیشن و حتی رفتن به طبیعت می توانند راه های عالی برای رهایی از استرس باشند. علائم فرسودگی شغلی می تواند به صورت فیزیکی ظاهر شود. برای رهایی از استرس و تنش‌ها تلاش کنید.
– ذهن آگاهی را تمرین کنید: این شما را وادار می‌کند تا روی خودتان تمرکز کنید و بدانید که در آن لحظه چه احساسی دارید. ذهن آگاهی می تواند به شما کمک کند تشخیص دهید که چه زمانی احساس غرق شدن دارید و به شما اجازه می دهد وضعیت عاطفی خود را ارزیابی کنید. همچنین می تواند به شما کمک کند تا با چالش های زندگی و کار کنار بیایید.
– با یک پشتیبان و حامی صحبت کنید: صحبت کردن با خانواده، دوستان و همکاران مورد اعتماد، راه مهمی برای به اشتراک گذاشتن احساس خود و درخواست کمک است. حمایت آنها می تواند به شما کمک کند تا با استرس های شغلی خود کنار بیایید. پیدا کردن یک درمانگر نیز راهی عالی برای بحث در مورد احساسات و دریافت حمایت است. می‌توانید از یک روانشناس کمک بگیرید.
– ورزش کنید: ثابت شده است که حداقل 30 دقیقه ورزش فواید زیادی برای سلامتی دارد. نه تنها از نظر جسمی برای شما مفید است، بلکه می تواند کیفیت خواب و سلامت روان شما را نیز بهبود بخشد.
سخن آخر
در کشورهای توسعه یافته تلاش می‌شود همه کارمندان از مرخصی خود استفاده کنند و استراحت کافی داشته باشند. چراکه در این کشورها ثابت شده است استراحت و سلامت روان کارمندان باعث افزایش بهره‌وری خواهد شد. پس بعنوان یک فرد شاغل برای پیشگیری از ابتلا به فرسودگی شغلی سعی کنید تا جای امکان از این حق خود استفاده کنید. همچنین اگر در جایگاه مدیر و مسئول یک مجموعه هستید، سعی کنید بر کاهش حداکثری علل بروز فرسودگی شغلی در محیط کاری پرسنل مجموعه تمرکز نمایید.
لازم است به این نکته توجه نمایید که معاینات ادواری با هدف شناسایی به موقع بیماری های شغلی و مداخله موثر به صورت دوره‌ای برای شاغلین انجام می‌شود. معاینات دوره ای و مشاوره های تخصصی مکمل برای تشخیص فرسودگی شغلی موثر و کمک کننده است. به یاد داشته باشید که موثرترین راه پیشگیری از بروز فرسودگی شغلی هوشمندی مدیران است.
