تب مالت؛ علائم و پیشگیری
تب مالت يا بروسلوز يك بيماري مشترك بين انسان و دام است كه از حيوانات آلوده به انسان منتقل مي گردد. تب مالت داراي نماي باليني غير اختصاصي بوده كه ميتواند به صورت حاد يا مزمن در انسان بروز كند. اين بيماري و عوامل مولد آن را يك پزشك اسكاتلندي به نام David bruse در طي اقامت خود در جزيره مالت در سال 1887 كشف كرد و از آن زمان به نام تب مالت يا بروسلوز شناخته ميشود.
البته این بیماری بر اساس نواحي جغرافيايي وقوع بيماري، ماهيت عود كننده تب، و يا شباهت بيماري به مالاريا و تيفوئيد نامهاي مترادف فراواني ازقبيل تب مديترانه اي، تب مالت، تب قبرسي ، تب موّاج، بيماري بنگ يا تب تيفومالاريايي و تيفوئيد متناوب دارد.
عامل بیماری تب مالت
عامل این بيماري يك ميكروب گرم منفي است. اين باسيل هاي گرم منفي هوازي كوچك ، فاقد كپسول، غير متحرك و بدون اسپور بوده و انگل هاي داخل سلولي اختياري هستند. بروسلوز انساني ممكن است در اثر يكي از گونه هاي بروسلا مليتسيس، بروسلا سوئيس، بروسلا آبورتوس و بروسلا كانيس بوجود آيد.
راه های انتقال تب مالت
بروسلا مليتسيس شايعترين علت بيماري تب مالت در دنيا است و اساساَ از بز، گوسفند و شتر انتقال مي يابد. بروسلا آبورتوس از گاو ، بروسلا سوئيس از خوك و بروسلا كانيس نيز از سگ ها به انسان منتقل مي شود. شايعترين راه انتقال بروسلا به انسان خوردن شير و محصولات لبني غيره پاستوريزه ، گوشت خام و مغز استخوان مي باشد. راههاي سرايت عفونت شامل خوردن ، استنشاق و تماس مستقيم با مواد آلوده است.
بیماری در کشورهای مختلف
از آنجايي كه كيفيت سيستم گزاش دهي و اطلاع رساني در مورد تب مالت در كشورهاي مختلف متفاوت است، بنابراين بروز كلي تب مالت مشخص نمي باشد. نروژ ، فنلاند، سوئد، دانمارك، ايسلند، سوئيس و جمهوري هاي چك و اسلواكي ، روماني ، انگلستان ، هلند ، ژاپن ، لوكزامبورگ ، قبرس و بلغارستان و جزاير بكر آمريكا تنها كشورهايي در جهان هستند كه عاري از بيماري در نظر گرفته مي شوند.
گزارشات نشان مي دهند كه حتي در كشورهاي توسعه يافته نيز بروز واقعي بروسلوز 26 برابر بيشتر آمارهاي رسمي گزارش شده مي باشد. در ايالات متحده در هر سال در حدود 200 مورد جديد گزارش مي شود ولي تصور مي شود كه تها 4 تا 10 درصد موارد تشخيص داده شده و گزارش مي شوند.
علائم بیماری تب مالت
تظاهرات متنوع بروسلوز ممكن است علايم ساير بيماريهاي تب دار را تقليد كند. دوره كمون بيماري معمولاَ يك تا سه هفته مي باشد ولي ممكن است به چند ماه نيز برسد.
شروع نشانه ها گاهي بصورت ناگهاني (ظرف يك يا دو روز) و گاهي بصورت تدريجي (در طي يك هفته يا بيشتر) است. شايعترين نشانه هاي این بیماری شامل تب ، لرز، تعريق ، سردرد، درد عضلاني ، خستگي ، بي اشتهايي ، درد مفاصل و قسمت هاي پائين كمر ، كاهش وزن ، يبوست ، گلودرد و سرفه خشك مي باشد. در معاينه فيزيكي معمولاَ نكته غير طبيعي نمي شود و بيماران بطور گول زننده اي سالم به نظر مي رسند.
بالعكس برخي از بيماران مبتلا به تب مالت كاملاَ ناخوش بوده و دچار رنگ پريدگي، لنفادنوپاتي، هپاتواسپلنومگالي، آرتريت، حساسيت ستون فقرات ، اپيديديحواوركيت، بثورات پوستي، منژيت، سوفل هاي قلبي يا پنوموني مي شوند. تب ناشي از بروسلوز هيچ طرح بخصوصي ندارد و ممكن است تغييرات روزانه بصورت درجه حرارت طبيعي در صبح و درجه حرارت بالا در بعد از ظهر را نشان دهد.
پیشگیری از بیماری
اصلي ترين كوشش ها در زمينه پيشگيري از بيماري تب مالت بايد بر كنترل منبع عفونت متمركز گردد. ساير راه هاي كنترلي برای پیشگیری از تب مالت از قبيل آموزش افراد در معرض خطر، مشخص كردن و جدا كردن حيوانات بيمار (با آزمايش سرم شناسي)، مايه كوبي حيوانات در مناطق كه شيوع زياد است، جوشاندن شير و رعايت بهداشت هنگام نابودكردن لاشه و گندزدايي منطقه آلودهاز ديگر اقداماتي است كه در پيشگيري از تب مالت مهم هستند.
اهمیت استفاده از لبنیات پاستوریزه
برای پیشگیری از ابتلا به تب مالت لازم است از لبنیات پاستوریزه استفاده شود. بروسلاها از طريق جوشاندن يا پاستوريزه كردن شير و محصولات لبني كشته مي شوند. بروسلاها به مدت 8 هفته در پنير نرم ، سفيد و غير پاستوريزه اي كه از شير بز تهيه مي شوند، زنده باقي مانده و با انجماد پنير از بين نمي روند. اين ارگانيسم ها به مدت 40 روز در خاك خشك آلوده به ادرار ، مدفوع ، ترشحات مهبلي و ترشحات جفت حيوان آلوده و حتي به مدت طولاني تر در خاك مرطوب زنده باقي مي مانند.
مرکز طب کار سلامت سام پارس با هدف افزایش اطلاعات و با آرزوی سلامتی هموطنان عزیز به صورت دوره ای مطالب مرتبط با سلامتی را در سایت و صفحه اینستاگرام مرکز طب کار سلامت سام پارس قرار می دهد.
