آنفلوآنزای پرندگان
آنفلوآنزای پرندگان یا آنفلوآنزای فوق حاد طیور یک بیماری ویروسی پرندگان می باشد. ویروسهای آنفلوانزا دارای 3 نوع تیپ C,B,A می باشند. در طیور فقط تیپ A می تواند ایجاد بیماری نماید. این تیپ علاوه بر طیور، سایر حیوانات از جمله خوک، اسب و همچنین انسان را درگیر می نماید.
آنفلوآنزای پرندگان ( influenza bird flu) تهدیدی جدی برای بروز بیماری آنفلوآنزای فوق حاد در شمال كشور در سال جاری شمال كشور مهمترین زیست گاه پرندگان مهاجر خصوصا از روسیه می باشد. سازمان بهداشت جهانی (WHO )اعلام كرد اردك ها به عنوان یك مخزن بی صدا برای آنفلوآنزای كشنده H5N1 عمل می كنند كه می تواند باعث بیماری و مرگ گسترده حتی تا 100%در طیور می شود.
اردك های اهلی نقش اصلی در انتشار بیماری آنفلوآنزای پرندگان در اسیا ایفا می كنند كه یكی از دلائل ان محلی است كه طیور و اردك های ازاد اغلب با هم جمع می شودند و از اب مشترك استفاده می كنند. اردك های وحشی نیز مخزن اصلی ویروس آنفلوآنزای A هستند كه می توانند ویروس را به طیور اصلی و پستانداران از جمله انسان منتقل كنند.
راهای انتقال آنفلوآنزای پرندگان
این بیماری راه‌های انتقال متفاوتی دارند كه مهمترین آن‌ها عبارتند از:
– پرندگان ویروس را از مجاری تنفسی و روده پخش می كنند. این در حالی است كه دارای علائم خفیف بیماری و یا فاقد علائم آنفلوآنزای پرندگان هستند.
– سگ و گربه به عنوان ناقلین مكانیكی شناختنه شده اند
– اردك ها می توانند برای مدت طولانی الوده باشند و ویروس را دفع نمایند بدون اینكه علائم و سیگنال های هشدار دهنده ایی داشته باشند
– انتقال این بیماری از طریق تماس با ترشحات و فضولات پرندگان و از طریق قطرات می باشد
– پراكنده شدن كود مرغداری به محیط اطراف یكی از راه‌های انتقال آنفلوآنزای پرندگان است
– از طریق كفش ، لباس، خودرو، آب و دانه الوده به مدفوع و محیط الوده به این پرندگان
– تماس با طیور الوده، پرندگان وحشیو پرندگان ابزی الوده
علائم بیماری در طیور
در نوع جدید در اردک و غاز بدون هیچ علائم بیماری است اما تاكنون به صورت كلی علائم زیر دیده شده است:
– شروع ناگهانی تلفات با روند افزایش در گله
– انتشار ناگهانی بیماری در گله
– بیحالی شدید، پژمردگی و دور هم جمع شدن گله
– کاهش شدید مصرف دان
– افت ناگهانی و شدید تولید تخم مرغ روزانه
– علائم تنفسی حاد
– سیاه شدن و خونریزی تاج، ریش و ساق پا
علائم آنفلوآنزای پرندگان در انسان
نشانه های بیماری در انسان شبیه همان آنفلوانزای فصلی است ولی بیماری شدیدتر والبته خطرناک تر است. تب ، گلو درد و سرفه، نشانه های اصلی ومهم بیماری اند که می تواند با بی اشتهایی، تهوع ، استفراغ، اسهال ، احساس کوفتگی(دردهای استخوانی – عضلانی) ، لرز ، سر درد ، احساس ضعف وخستگی ، آب ریزش بینی ، گرفتگی بینی و عطسه همراه باشد.
راهای پیشگیری از آنفلوآنزای پرندگان
– جلوگیری از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ
– رعایت اصول بهداشتی از نظر نظافت و ضدعفونی مرغداری و پرورش طیور
– ممانعت از ورود حیوانات دیگر به عنوان ناقلین مكانیكی به محل پرورش طیور
– اعلام هرگونه كاهش ناگهانی تخم مرغ و تلفات به مركز دامپزشكی
توصیه های مهم بهداشتی
– در صورت تماس با این پرندگان و گوشت مرغ خام از دست زدن به صورت خود ممانعت كرده و شستشو ی دست با آب و صابون را دقیقا رعایت فرمایید.
– عدم اقدام به مسافرت به مناطقی كه پرندگان مهاجرت دارند
– شستشوی دست با آب و صابون
– در صورت قرار گرفتن در حیط اجتماعات پرندگان استفاده از ماسك N95 ، روكش كفش، درآوردن لباسی كه در آن محیط تردد داشته اید.
– اطمینان از خوردن گوشت مرغ و تخم مرغ بصورت كاملا پخته شده است.
– ممانعت از خوردن گوشت شكار
– عدم استفاده از آب شرب و رودخانه و دریا كه در تماس با پرندگان مهاجر بوده است جهت پرندگان اهلی و مرغداری‌ها
– در صورت مشاهده پرنده مرده استفاده از دستكش و قرار دادن پرنده در كیسه پلاستیكی قبل از انداختن در سطل زباله و اطلاع به نزدیكترین مركز بهداشت شهر و استان
– در صورت مسافرت به این مناطق طی ده روز گذشته و احساس ناخوشی به پزشك مراجعه كنید
– اگر قصد مسافرت به این مناطق را دارید از دو هفته قبل واكسن انفلونزا را تزریق كنید
روش های درمان آنفلوآنزای پرندگان
برای درمان آنفلونزای پرندگان پس از تشخیص این بیماری در افراد، لازم است که بیمار قرنطینه شود. اگر شدت علائم شدید باشد، بهتر است که فرد برای حداقل یک هفته در بیمارستان و تحت نظر پزشک قرار گیرد. تجویز داروهای ضدویروسی بسیار موثر است و می‌تواند در کاهش شدت بیماری، جلوگیری از عوارض و بهبودی بیمار نقش داشته باشد. در واقع استفاده از این داروها تنها روش درمانی موثر برای مقابله با آنفلوآنزای پرندگان است.
در این مدت لازم است همه افرادی که با این بیماران تماس نزدیک داشته‌اند هم برای چند روز قرنطینه شوند تا از شیوع بیش‌تر بیماری جلوگیری شود. توصیه می‌شود که بیمار در طول دوره درمان به خوبی استراحت کند و مایعات زیاد بنوشد. در پروسه آنفولانزای مرغی در انسان برای پایین‌آوردن تب می‌توان از داروهایی مثل استامینوفن استفاده کرد. مصرف مسکن‌هایی از جمله ایبوپروفن هم به کاهش بدن‌درد در بیماران کمک می‌کند. ضمن اینکه داروی اوسلتامیویر یا تامیفلو شناخته‌شده‌ترین داروی ضدویروس برای درمان آنفلوآنزای پرندگان است.
